علت کمبود عناصر ریز مغذی
تمام موجودات زنده برای رشد و زندگی احتیاج به غذا دارند. کمبود ریز مغذی یا کمبود غذایی در انسان ها و حیوانات شامل کمبود ویتامین ها و مواد معدنی است. درصورتی که در گیاهان این کمبود تنها مربوط به مواد مغذی معدنی می شود. ریز مغذی در مورد گیاهان، خاک تامین کننده اکثر مواد مغذی و ریز مغذی مورد نیاز آن ها می باشد.
سایر مواد غذایی مورد نیاز گیاه یعنی کربن، اکسیژن و هیدروژن به طور عمده از آب و هوا تامین می شود. در تغذیه گیاه توجه به تک تک عناصر مغذی و ریز مغذی مورد نیاز گیاه و ایجاد تعادل بین هر یک از این مواد مغذی بسیار اهمیت دارد.
ریز مغذی چیست؟
عناصر غذایی مورد نیاز گیاه به سه دسته ی عناصر مضر، عناصر مفید و عناصر ضروری تقسیم می گردند.ریز مغذی
عناصر لازم و یا ضروری که گیاه بدون آن ها توانایی تکمیل چرخه ی حیات خود را ندارد، شامل ١۶ عنصر می شود.
کربن، اکسیژن، هیدروژن، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، گوگرد، آهن، منگنز، روی، مس، بر، مولیبدن و کلر این شانزده عنصر هستند.
در این میان هفت عنصر آهن، منگنز، روی، مس، بر، مولیبدن و کلر به عنوان عناصر کم مصرف یا ریز مغذی دسته بندی می شوند.
هر دو دسته ی عناصر غذایی پرمصرف یا ریزمغذی ها (عناصر کم مصرف) برای ادامه ی حیات گیاه ضروری می باشند.
تنها تفاوت این دو دسته در مقدار نیاز گیاه به آن ها می باشد. عناصر ریز مغذی به میزان کم تری مورد نیاز گیاه هستند.
کمبود ریزمغذی
کمبود ریز مغذی یک اختلال گیاهی فیزیولوژی می باشد که در زمان فقدان یک یا چند ریز مغذی در خاک رخ می دهد.
کمبود این میکرو مغذی ها رشد گیاهان را شدیدا تحت تاثیر قرار می دهد.
با توجه به آنکه امکان عدم وجود و یا کمبود ریز مغذی ها در خاک وجود دارد،این نیاز گیاهان نیز همانند سایر مواد مغذی همراه با کود به گیاه داده می شود.
کودهای با کیفیت بالا که دارای مقادیر متناسبی از ریز مغذی ها هستند این نیاز گیاهی را برطرف خواهند ساخت.
در صورت عدم مصرف کود مناسب همراه با ریز مغذی، گیاه دچار کمبود این عناصر شده و در نتیجه تنش خواهد شد که در آن صورت نیاز هست به صورت جداگانه عنصر و یا عناصری که گیاه نیاز دارد به آن داده شود.
این عناصر بعد از متعادل ساختن مصرف کودهای ازته، فسفاته و پتاسیمی، افزایش تولید را رقم می زنند.
علت کمبود عناصر ریز مغذی
در کشور ما ایران، به علت شرایطی چون وضعیت آهکی خاک، کاهش درصد مواد آلی خاک ها،پایین بودن حلالیت این عناصر در پی اچ های آهکی (غیر از مولیبدن)، وجود یون های کربنات و بی کربنات در آب های آبیاری و استفاده ی زیاد از فسفر، شاهد کمبود عناصر ریز مغذی هستیم.
عدم وجود مقادیر کافی عناصر ریز مغذی در برخی از درختان میوه و محصولات زراعی با توجه به مواردی نظیر میزان نیاز گیاه، شرایط رطوبت، درجه حرارت و مقدار آب آبیاری، مختلف است اما می توان گفت که سرآمد آن ها عنصر روی(Zn) است. به علاوه کمبود منگنز در غلات و درختان میوه ، در چغندرقند بُر،در انگور منیزیم و منگنز، در دانههای روغنی آهن، در سیب زمینی و پیاز منگنز و مس
و در گیاهان و گلهای زینتی بُر و آهن بسیار حائز اهمیت می باشد.