درخت گلابی یکی از محبوب‌ترین درختان میوه در باغ‌های خانگی و تجاری است. این درخت علاوه بر میوه‌ی خوشمزه و مقوی، زیبایی خاصی به فضای باغ می‌بخشد: شکوفه‌های بهاری زیبا، سایه‌بان دلنشین تابستانی و رنگ‌های پاییزی جذاب. نکته مهم در مورد گلابی این است که نسبت به بسیاری از درختان میوه نیاز کمتری به مراقبت دارد، به شرط آن‌که در زمان مناسب کاشته شود و اصول نگهداری آن رعایت گردد.
زمان مناسب کاشت درخت گلابی
- بهترین زمان برای کاشت درخت گلابی، اوایل بهار یا اواخر پاییز است؛ زمانی که دمای خاک ملایم است و ریشه فرصت دارد تا قبل از گرمای شدید یا سرمای سخت، با محیط جدید سازگار شود
- در مناطق سردسیر، کاشت در پاییز توصیه می‌شود تا ریشه‌ها در طول زمستان آرام رشد کرده و در بهار آماده‌ی رشد سریع باشند.
- کاشت در تابستان نیز امکان‌پذیر است، اما نیاز به مراقبت ویژه دارد و باید آبیاری منظم و مداوم انجام شود.
- برای کاشت نهال گلابی میتونین از دستگاه چاله کن موتوری استفاده کنین. اگه نمیدونین کدوم چاله کن رو باید بخرید، میتونین مقاله راهنمای خرید چاله کن موتوری رو مشاهده کنین.
مراحل کاشت درخت گلابی
- انتخاب مکان مناسب: گلابی نیازمند نور کامل است. مکانی با حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم خورشید در روز انتخاب کنید.
- حفر گودال: گودالی به عمق برابر با ریشه و دو برابر عرض آن حفر کنید.
- آماده‌سازی خاک: خاک حفرشده را با کمپوست یا کود دامی پوسیده مخلوط کنید تا غنی‌تر و سبک‌تر شود.
- کاشت نهال: درخت را در مرکز گودال قرار دهید و ریشه‌ها را صاف کنید. سپس با خاک آماده اطراف ریشه را پر کرده و کمی فشار دهید تا هواگیری شود.
- آبیاری اولیه: بلافاصله پس از کاشت، آبیاری عمیق انجام دهید تا ریشه‌ها به خوبی به خاک بچسبند.
- مالچ‌پاشی: سطح اطراف تنه را با لایه‌ای از مالچ یا کود دامی بپوشانید تا رطوبت خاک حفظ شود (مالچ نباید به تنه بچسبد).
- محافظت از نهال: در صورت وجود حیوانات مانند آهو یا جوندگان، محافظ تنه یا توری دور درخت قرار دهید.
مراقبت‌های پایه مورد نیاز کاشت درخت گلابی
نور
درخت گلابی برای رشد و باردهی نیاز به نور مستقیم دارد. حداقل ۶ ساعت نور کامل روزانه ضروری است.
خاک
بهترین خاک برای کاشت درخت گلابی خاک لومی یا لومی شنی با زهکشی مناسب است. pH ایده‌آل خاک بین ۶ تا ۶٫۵ مناسب می‌باشد.
آبیاری
- در تابستان‌های گرم، درخت گلابی باید هفته‌ای یک بار عمیق آبیاری شود.
- در ماه‌های سرد، فاصله آبیاری بیشتر می‌شود.
- آبیاری سطحی و کم‌عمق توصیه نمی‌شود، زیرا مانع رشد عمیق ریشه‌ها می‌شود.
کوددهی
- نهال‌های جوان هر ماه در فصل رشد به کود متعادل نیاز دارند.
- درختان بالغ معمولاً سالی یک بار، در اوایل بهار، کوددهی می‌شوند. البته در صورت مشاهده کمبود در درخت میتونین از کودهای مختلف بسته به تجویز گیاه پزشک استفاده کنین.
- عناصر کلیدی برای رشد و باردهی گلابی عبارتند از: نیتروژن، پتاسیم، بور، آهن و روی.
- کمبود بور می‌تواند موجب ریزش گل‌ها و کاهش میوه‌دهی شود.
- استفاده از کودهای پتاس بالا، می‌تونه باعث درشت شدن و خوش فروشی میوه نهایی شود.
هرس و شکل‌دهی
زمان هرس
- بهترین زمان هرس اصلی، اواخر زمستان یا اوایل بهار قبل از بیدار شدن جوانه‌ها است.
- شاخه‌های خشک یا بیمار را می‌توان در هر زمان حذف کرد.
روش هرس
- ابتدا شاخه‌های خشک، شکسته یا بیمار حذف شوند.
- شاخه‌هایی که روی هم ساییده می‌شوند یا زاویه تندی با تنه دارند، قطع شوند.
- برای جوان‌سازی و افزایش باردهی، از روش «برش نازک‌کننده» استفاده کنید (thining cut) (قطع شاخه از نقطه اتصال، نه کوتاه کردن سرشاخه).
- برش باید دقیقا بالاتر گردن شاخه Branch collar تا زخم زودتر بهبود پیدا کنه و عفونت ناشی از اون کمتر بشه.
- در سال‌های اولیه، باید شاخه‌های اصلی و زاویه‌دار انتخاب و نگهداری شوند تا اسکلت قوی ایجاد شود.
- شاخه‌هایی با زاویه ۶۰ تا ۷۵ درجه نسبت به تنه بهترین بازدهی میوه دارند.
تکثیر گلابی
یکی از روش‌های رایج تکثیر درخت گلابی، استفاده از قلمه است:
- شاخه‌ای سالم به طول حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر انتخاب کنید.
- برگ‌های پایینی را جدا کرده و انتهای قلمه را در هورمون ریشه‌زایی فرو ببرید.
- قلمه را در بستر سبک مثل پرلیت یا کوکوپیت بکارید.
- برای حفظ رطوبت، روی آن را با پلاستیک شفاف بپوشانید.
- بعد از چند ماه و تشکیل ریشه، قلمه را به زمین اصلی منتقل کنید.
شرایط اقلیمی و نیاز سرمایی
درخت گلابی برای تشکیل گل و میوه نیاز به ساعات سرمایی (دمای نزدیک صفر درجه) دارد. بسته به رقم، مقدار نیاز سرمایی متفاوت است. در مناطق معتدل و سردسیر کشور، این شرایط به‌خوبی فراهم می‌شود.
نکات ایمنی در نگهداری
- همیشه ابزار هرس باید تیز و استریل باشد تا از انتقال بیماری جلوگیری شود.
- محل برش شاخه‌ها باید نزدیک تنه و اصولی باشد تا زخم سریع‌تر بهبود یابد.
- بقایای هرس باید از باغ خارج یا سوزانده شود تا بیماری‌ها دوباره منتقل نشوند.
نتیجه‌گیری
کاشت و پرورش درخت گلابی، علاوه بر تأمین میوه‌ای خوشمزه و سالم، زیبایی خاصی به باغ شما می‌بخشد. با انتخاب مکان مناسب، آبیاری اصولی، تغذیه صحیح و هرس به‌موقع می‌توان سال‌ها از محصول خوب این درخت بهره‌مند شد. اگر به روش کاشت گیاهان و درخت های مختلف علاقه مند هستید، پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش کاشت اسطوخودوس در گلدان رو هم مشاهده بفرمایید.
